Publiekslezingen van enthousiaste wetenschappers
In het dagelijks leven denken we nooit zo na over de vraag waar licht vandaan komt. Vraag het iemand en het antwoord is steevast ‘de zon’, of soms ‘een lamp’. Uiteindelijk bestaat licht uit een heleboel ondeelbare pakketjes, die we ieder voor zich ‘foton’ noemen. Je kunt dus ook vragen ‘waar komt een foton vandaan’. […]
Een antenne is eigenlijk iets heel bijzonders. Elektrische signalen worden sinds Graham Bell en Samuel Morse normaal gesproken verzonden als stroompjes in draden tussen vertrekpunt en ontvanger. Zo werkten telefonie en telegraaf, en zo werkt communicatie op het moederbord van een computer nog steeds. Met een antenne echter kun je efficiënt signalen draadloos verzenden en […]
De bescherming van biodiversiteit is zeer sterk beïnvloed door wetenschappelijke methoden om biodiversiteit te tellen en meten. Deze kennis wordt gebruikt om biodiversiteit weer te geven, bijvoorbeeld in tabellen, rapporten, via afbeeldingen of op kaarten. Beleidsmakers en politici maken vaak gebruik van deze kennis en tabellen. Deze lezing biedt een kritisch perspectief op de technocratische […]
Sinds de jaren ’60 is duidelijk geworden dat het aardoppervlak bestaat uit grote platen, zoals de Afrikaanse, Euraziatische en Noord-Amerikaanse plaat, die ten opzichte van elkaar bewegen langs grote breukzones zoals mid-oceanische ruggen en subductiezones. Vooral in subductiezones gaat die beweging niet ongemerkt: er ontstaan enorme gebergtes zoals de Himalaya en het Tibetaans plateau, de […]
Zo’n 350 jaar geleden legde Isaac Newton het geheim van de regenboog bloot. In een inmiddels beroemd geworden experiment liet hij zien dat wit licht in werkelijkheid een mengel is van alle kleuren van de regenboog. Dit experiment vormde het startschot voor de ontwikkeling van de spectroscopie, het vakgebied dat de wisselwerking tussen licht en […]
Levende cellen zoals bacteriën en gistcellen lijken door dezelfde emoties gedreven te worden als wij. Ze zijn kieskeurig in hun voedselkeuze, bang voor bepaalde chemicaliën, flirten met elkaar, werken met elkaar samen, maar bedriegen elkaar ook. Individuele cellen hebben geen neuraal netwerk zoals wij. Maar ze hebben wel een biochemisch netwerk dat bestaat uit biomoleculen […]
Hoe modern was het oude Rome eigenlijk? Die vraag leidt al meer dan een eeuw tot felle debatten onder wetenschappers. Dat is goed te begrijpen: Rome past niet zo goed in onze historische kaders. Aan de ene kant is Rome namelijk in vele opzichten een typische pre-industriële samenleving die afhankelijk was van primitieve, arbeidsintensieve technologieën […]
We kunnen wel naar de maan, maar het binnenste van de aarde kunnen we nooit bereiken. Tenminste, niet direct. Hoewel we van de aardkorst inmiddels heel wat weten, zijn de onbereikbare aardmantel en aardkern nog steeds een mysterie. De geologische processen die zich binnen in de aarde afspelen zijn echter van groot belang voor het […]
In de procesindustrie komen we vaak in aanraking met gas-vloeistof tweefasenstroming (“bellenstroming”) voor de grootschalige productie van synthetische brandstoffen, reinigen van vloeibaar staal en het maken van chemische bouwstenen. Ik zal ingaan op de multi-schaal modellering van reactieve bellenstroming waarbij ik zal vertellen over zowel de fysische als chemische aspecten. Verder zal ik voorbeelden laten […]
Het algemeen aanvaarde model voor de vorming van onze Maan, ontwikkeld rond 1975, gaat uit van een botsing tussen onze jonge Aarde en een planeet ter grootte van Mars, genaamd Theia. De brokstukken van deze botsing zijn deels in een baan om de Aarde terechtgekomen, en samengeklonterd tot de Maan. Computersimulaties van deze botsing voorspellen […]