Publiekslezingen van enthousiaste wetenschappers
Het algemeen aanvaarde model voor de vorming van onze Maan, ontwikkeld rond 1975, gaat uit van een botsing tussen onze jonge Aarde en een planeet ter grootte van Mars, genaamd Theia. De brokstukken van deze botsing zijn deels in een baan om de Aarde terechtgekomen, en samengeklonterd tot de Maan. Computersimulaties van deze botsing voorspellen […]
Groene slierten en slijm in het zeewater. Dode vissen op het strand. Voor bewoners van vakantiehuisjes langs de Oostzee kust van Zweden en Finland en veel andere kustgebieden wereldwijd zijn dat in de zomer bekende beelden. En zwemmen is dan af te raden – als je daar al zin in zou hebben. Als je de […]
Terwijl bij de meeste dieren en bij mensen het lichaam “af” is bij de geboorte, gaan planten hun hele leven lang, soms wel meer dan duizend jaar, door met het maken van nieuwe organen. Tijdens deze lezing gaan we op zoek naar antwoorden op de vraag hoe dit kan. Planten bezitten net als mens en […]
We gaan in deze presentatie op reis door de tijd – op weg naar de Oerknal! Waarom geloven we in een Oerknal, en hoe ging deze in zijn werk? De laatste jaren zijn er verrassende observaties gedaan; heel recent was er bv. de claim van zwaartekrachtsgolven uit het hele vroege Heelal. Aan de hand hiervan […]
Levende cellen hebben hele vreemde materiaaleigenschappen. Ze zijn bijvoorbeeld zacht als pudding als je er voorzichtig aan trekt, maar worden extreem stijf als je harder trekt. Hierdoor zijn cellen beschermd tegen beschadigingen die kunnen optreden als ze blootstaan aan mechanische belasting. Tegelijk kunnen cellen hun vorm en interne organisatie drastisch aanpassen, bijvoorbeeld als ze migreren […]
“Licht gaat in rechte lijnen”. “Stralen gaan rechtdoor, en breken bij een oppervlak”. Deze wetenswaardigheden over licht zijn een algemeen bekend feit. Maar is het hele verhaal? Waarom dan is de lucht blauw, en een glas melk wit? En waarom is verf zelfs stralend wit als je maar een heel dun laagje op de muur […]
In het dagelijks leven denken we nooit zo na over de vraag waar licht vandaan komt. Vraag het iemand en het antwoord is steevast ‘de zon’, of soms ‘een lamp’. Uiteindelijk bestaat licht uit een heleboel ondeelbare pakketjes, die we ieder voor zich ‘foton’ noemen. Je kunt dus ook vragen ‘waar komt een foton vandaan’. […]
Een antenne is eigenlijk iets heel bijzonders. Elektrische signalen worden sinds Graham Bell en Samuel Morse normaal gesproken verzonden als stroompjes in draden tussen vertrekpunt en ontvanger. Zo werkten telefonie en telegraaf, en zo werkt communicatie op het moederbord van een computer nog steeds. Met een antenne echter kun je efficiënt signalen draadloos verzenden en […]
De bescherming van biodiversiteit is zeer sterk beïnvloed door wetenschappelijke methoden om biodiversiteit te tellen en meten. Deze kennis wordt gebruikt om biodiversiteit weer te geven, bijvoorbeeld in tabellen, rapporten, via afbeeldingen of op kaarten. Beleidsmakers en politici maken vaak gebruik van deze kennis en tabellen. Deze lezing biedt een kritisch perspectief op de technocratische […]
Sinds de jaren ’60 is duidelijk geworden dat het aardoppervlak bestaat uit grote platen, zoals de Afrikaanse, Euraziatische en Noord-Amerikaanse plaat, die ten opzichte van elkaar bewegen langs grote breukzones zoals mid-oceanische ruggen en subductiezones. Vooral in subductiezones gaat die beweging niet ongemerkt: er ontstaan enorme gebergtes zoals de Himalaya en het Tibetaans plateau, de […]